تصمیم گیری یک فرآیند پیچیده است.
درک مکانیسم های آن مستلزم بررسی تصمیم گیری در یک چارچوب بزرگتر است که در آن با بسیاری از فرآیندهای شناختی دیگر تعامل دارد.
شکل فوق یک مدل عمومی از فرآیندهای شناختی درگیر در وظایفی است که کنترلرهای ترافیک هوایی به صورت روزانه انجام می دهند.
این مدل شامل پنج مرحله یا فرآیند شناختی بین رویدادها در سمت چپ و اقدام ها در سمت راست است: توجه انتخابی، ادراک، آگاهی موقعیتی، تصمیم‌گیری، برنامه‌ریزی و نهایتا اقدام.
این مدل پیشنهاد می‌کند که کنترلرها به‌طور انتخابی به رویدادها (تفکیک سیگنال ها از نویزها که بعدها به آن اشاره خواهم کرد.) توجه کرده و آن‌ها را درک کنند تا آگاهی از موقعیت خود را افزایش دهند.
این مدل همچنین سهم حافظه را در وظیفه کنترلرها نشان می دهد. حافظه فوری از محاسبات پشتیبانی می کند و آگاهی از جنبه های پویای موقعیت را حفظ می کند. حافظه آینده نگر اجازه می دهد تا اقدامات به خاطر سپرده شده و در آینده نزدیک انجام شوند.
کنترلرهای ترافیک هوایی از ساختارهای حافظه بلندمدت استفاده می‌کنند تا به دانش استاتیک خود در مورد فضای هوایی، تجهیزات رادار و آب و هوا دسترسی پیدا کنند.